KPI là gì? Phân loại KPI và xây dựng KPI hiệu quả

Chỉ số KPI

Chỉ số KPI

4.7/5 - (8 votes)

Last updated on 28/12/2023

Chỉ số đo lường hiệu quả công việc – KPI là gì? Vai trò của KPI trong việc thúc đẩy kết quả kinh doanh của doanh nghiệp? Làm thế nào để xây dựng và triển khai KPI hiệu quả? Người lao động cần lưu ý gì khi doanh nghiệp trả lương theo KPI?

🔰KPI là gì?

Key Performance Indicator, viết tắt là KPI, được hiểu là chỉ số đo lường hiệu quả công việc, là công cụ đo lường, đánh giá hiệu quả công việc của công ty, bộ phận hay cá nhân. KPI thường được thể hiện qua các chỉ tiêu định lượng nhằm phản ánh hiệu quả hoạt động của DN, bộ phận hay cá nhân. 

KPI thường được xây dựng theo phương pháp bảng điểm cân bằng (BSC). sport and especially bodybuildin/ fitness / swimming pool.Chiến lược công ty được cụ thể hóa thành các mục tiêu chiến lược trong bản đồ chiến lược, theo 4 viễn cảnh: Tài chính, Khách hàng, Quy trình nội bộ và Học hỏi phát triển. Từ đó, DN xây dựng các KPI cụ thể ở các cấp công ty, bộ phận và cá nhân.

Chỉ số KPI cần phù hợp với chức năng của bộ phận, vị trí. Nhà quản lý áp dụng KPI để đánh giá hiệu quả của vị trí. Từ đó tính toán và trả lương kết quả hoặc thưởng KPI cho nhân viên.

=> Tìm hiểu thêm: Xây dựng và triển khai KPI

Onderwerp van de sportschool (fitness) – Pagina: 4 – Bodybuilding, fitness – Sport – FORUM De clubs modafinil weed homegym multifunctionele zwarte gorilla sport – full body gewicht machine met gezamenlijke katrol.

🔰Tầm quan trọng của KPI đối với doanh nghiệp

Vai trò của KPI là gì?

Giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu đề ra. Cụ thể:

📌Hoạch định và hỗ trợ triển khai chiến lược kinh doanh

  • Định hình và triển khai chiến lược của doanh nghiệp đến bộ phận và cá nhân.
  • Công cụ triển khai và đo lường hiệu quả thực hiện chiến lược.

📌Đo lường và đánh giá hiệu suất doanh nghiệp và các bộ phận

  • Đo lường hiệu suất của doanh nghiệp, bộ phận. Đánh giá mức độ hoàn thành so với số kế hoạch

📌Đánh giá chính xác đóng góp và năng lực của người lao động

  • Đánh giá chính xác đóng góp của NLĐ, qua đó đánh giá được năng lực của NLĐ.
  • Giúp nhân viên có cái nhìn tổng thể về mục tiêu công việc. Hiểu rõ các chỉ tiêu ưu tiên cần tập trung

📌Tạo môi trường hướng kết quả và khuyến khích động lực học hỏi của nhân viên

  • KPI hướng tới kết quả. Áp dụng KPI sẽ tạo văn hóa hướng kết quả của người lao động
  • Triển khai KPI giúp tạo động lực học hỏi để thực hiện công việc tốt hơn của nhân viên

📌Căn cứ xây dựng chính sách đãi ngộ và quản lý nhân sự

  • Hỗ trợ quản lý đưa ra chế độ lương thưởng theo kết quả hợp lý. 
  • Tạo động lực cho nhân sự chất lượng cao và loại bỏ những nhân sự yếu kém
Chỉ số KPI có vai trò vô cùng quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp

KPI là gì? Vai trò của KPI trong sự phát triển của doanh nghiệp

Vai trò của KPI đối với người lao động là gì?

  • Thay đổi cơ chế đánh giá, ghi nhận thành tích trong doanh nghiệp. Điều này tạo ra sự công bằng thực sự trong doanh nghiệp
  • Thay đổi thói quen làm việc và văn hóa chú trọng kết quả của NLĐ
  • KPI có thể tạo ra sự gắn kết giữa các thành viên trong bộ phận để tạo ra kết quả chung tốt hơn

Xem thêm: Vai trò của KPI trong quản trị doanh nghiệp

🔰Phân loại KPI

Có nhiều cách phân loại KPI. Phân biệt đơn giản theo chức năng, có thể có những nhóm KPI theo chức năng sau:

📌 KPI tài chính

  • Lợi nhuận gộp/Lợi nhuận trước thuế / Lợi nhuận sau thuế
  • Các chỉ tiêu hiệu suất tài chính như ROE, ROA

📌 KPI marketing

  • Số người ghé thăm website
  • Mức độ tiếp cận khách hàng của website/chiến dịch
  • Tỉ lệ chuyển đổi

📌 KPI kinh doanh/bán hàng

  • Số lượng đại lý mới phát triển
  • Tổng doanh thu bán hàng
  • Doanh thu bình quân / đại lý / người bán / khách hàng

📌 KPI sản xuất

  • Tổng giá trị sản lượng sản xuất trong kỳ
  • Tổng sản lượng của sản phẩm A sản xuất trong kỳ
  • Chỉ số hiệu suất tổng thể của máy móc (OEE)

📌 KPI nhân sự

  • Tỷ lệ thôi việc 9% / năm
  • Năng suất lao động của nhân viên 550 triệu/người
  • Tỷ lệ các cuộc tuyển dụng đạt được mức thời gian tuyển dụng 12 ngày

📌 KPI quản lý dự án

  • Tỉ lệ dự án hoàn thành đúng deadline và được nghiệm thu
  • Tỉ lệ dự án triển khai trong giới hạn ngân sách
Phần mềm Quản lý Công việc và Cộng tác digiiTeamW

Quản lý KPI – OKR – Giao việc – Tất cả trong một phần mềm KPI digiiTeamW!

Các chỉ tiêu có thể được phát triển từ chiến lược của doanh nghiệp, rồi phân bổ xuống các phòng ban, theo chức năng  hoặc từ chính các vấn đề trong hoạt động của các mảng/chức năng của doanh nghiệp.

🔰Đặc điểm của bộ chỉ số KPI tốt là gì?

Bộ chỉ số KPI tốt phải đáp ứng các tiêu chí:

  • Phù hợp với các mục tiêu chiến lược
  • Trọng tâm – thể hiện ở trọng số của các chỉ tiêu. Nghĩa là các mục tiêu phải có tính tập trung (vào định hướng chiến lược và ưu tiên).
  • Chỉ số KPI bộ phận và cá nhân phải phù hợp với chức năng được phân bổ. Công ty giao chức năng Quản lý công nợ cho Phòng Kinh doanh thì chỉ tiêu “Tỉ lệ nợ xấu” không thể giao cho Phòng Kế toán.
  • Đáp ứng tiêu chí SMART

Xem thêm: Lợi ích của KPI đối với doanh nghiệp

🔰Tiêu chí SMART của chỉ số KPI là gì?

📌Cụ thể (Specific)

  • Từng thông số của chỉ số phải được tách rõ ràng: Tên chỉ số, Công thức tính, Nguồn thông tin, Trọng số, Đơn vị tính, Số Kế hoạch và Số thực hiện. 
  • Tên chỉ số phải ngắn gọn nhưng cần phản ánh được bản chất của chỉ số.
  • Số kế hoạch: Là con số hoặc mốc thời gian, thể hiện rõ ràng mục tiêu. 

📌Đo lường được (Measurable)

  • KPI phải có khả năng đo lường. Lý tưởng là từ các phần mềm quản lý sẵn có như ERP, CRM hay Quản lý sản xuất… Nếu không, phải chỉ rõ nguồn dữ liệu. Nếu chỉ số chưa có phương thức đo lường quá khứ, cần bổ sung.

📌Có thể đạt được (Achievable)

  • Chỉ số phải đảm bảo nằm trong khả năng của công ty hay bộ phận, mặc dù nên đặt mục tiêu thách thức hơn mức thông thường.

📌Thực tế (Realistic)

  • Tính đến các yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng đạt mục tiêu. Ví dụ, đại dịch Covid-19 có thể ảnh hưởng lớn đến khả năng đạt mục tiêu của hầu hết doanh nghiệp, cần cân nhắc khi lập chỉ số kế hoạch. 

📌Có mốc thời gian cụ thể (Time-bound)

  • KPI phải có mốc thời gian cụ thể. Thường là theo tháng, quý, năm, hoặc một mốc cụ thể trong năm.

Tiêu chí SMART của Chỉ số KPI

🔰Quy trình xây dựng chỉ số KPI

Trước khi xây dựng bộ KPI, cần kiểm tra lại các yếu tố

  • Doanh nghiệp đã có định hướng/chiến lược phát triển? 
  • Đã xây dựng cơ cấu tổ chức rõ ràng và mạch lạc, các phòng, ban được phân bổ chức năng phù hợp

📌 Xác định các mục tiêu chiến lược

Doanh nghiệp cần xác định các mục tiêu chiến lược trước khi xây dựng KPI. Ví dụ:

  • Tăng trưởng mạnh doanh thu
  • Đảm bảo lợi nhuận đạt mức 2 con số
  • Trở thành doanh nghiệp top 5 lĩnh vực phát triển bất động sản

📌 Xây dựng hệ thống chỉ tiêu công ty/tập đoàn

  • Thiết kế các chỉ tiêu công ty hay tập đoàn theo cấu trúc tên chỉ tiêu / kỳ đánh giá / đơn vị tính / người chịu trách nhiệm / trọng số/ số kế hoạch
  • Xác định số kế hoạch cho các chỉ tiêu
  • Thiết lập công thức tính mức độ hoàn thành
  • Xác định Trọng số của chỉ tiêu
  • Duyệt chỉ tiêu

📌 Xây dựng hệ thống chỉ tiêu cho bộ phận/cá nhân

  • Phân bổ chỉ tiêu từ công ty xuống bộ phận theo chức năng. Bổ sung các chỉ tiêu riêng của bộ phận
  • Phân bổ chỉ tiêu từ bộ phận xuống cá nhân theo chức năng của vị trí. Bổ sung các chỉ tiêu riêng của cá nhân
  • Đảm bảo cấu trúc chỉ tiêu như trên
  • Xác định số kế hoạch cho các chỉ tiêu
  • Thiết lập công thức tính mức độ hoàn thành
  • Xác định Trọng số của chỉ tiêu
  • Duyệt chỉ tiêu

📌 Xây dựng, thiết lập quy chế đánh giá

  • Xây dựng quy chế đánh giá
  • Thiết lập quy chế đánh giá trên phần mềm

📌 Giao chỉ tiêu và hướng dẫn đánh giá

  • Giao chỉ tiêu cho các chủ thể/người phụ trách. Việc này có thể  thực hiện bằng thủ công, giấy tờ hay trên phần mềm
  • Hướng dẫn cập nhật kết quả, duyệt, đánh giá

📌 Cập nhật kết quả, theo dõi và đánh giá

  • Cập nhật kết quả thực hiện các chỉ tiêu
  • Duyệt kết quả
  • Đánh giá mức độ hoàn thảnh của các chủ thể: công ty, bộ phận hay cá nhân
  • Xếp loại thực hiện KPI cho bộ phận và cá nhân

📌 Điều chỉnh chỉ số đo lường hiệu quả công việc

  • Vì nhiều lý do, KPI có thể không hoàn toàn phù hợp ngay trong năm đầu tiên. Có thể kể đến như thiếu số liệu lịch sử làm căn cứ, thiếu hệ thống đo lường… Do đó theo dõi và điều chỉnh KPI cho phù hợp hơn là cần thiết đối với doanh nghiệp.

🔰Công cụ triển khai KPI

Việc triển khai chỉ số đo lường hiệu quả công việc ở quy mô vừa và lớn rất khó thực hiện trên Excel do số lượng chỉ tiêu lớn, phân quyền duyệt chỉ tiêu và đánh giá là rất phức tạp. Để đảm bảo việc triển khai KPI ở các doanh nghiệp có quy mô lớn, việc sử dụng một phần mềm KPI là tất yếu.

Phần mềm KPI giúp thu thập, sắp xếp, tổ chức và trực quan hóa các số liệu thực hiện chỉ số đo lường hiệu quả công việc của DN, từ đó giúp nhà điều hành luôn cập nhật với tình hình hoạt động của doanh nghiệp theo thời gian thực thông qua KPI Dashboard. Phần mềm KPI digiiTeamW của OOC là một phần mềm tối ưu cho xây dựng và quản lý KPI ở các quy mô khác nhau. 

=> Tìm hiểu thêm: Phần mềm triển khai KPI tốt nhất hiện nay. 

🔰Trả lương theo KPI như thế nào?

Dưới đây là giải thích cách thức áp dụng chỉ số đo lường hiệu quả công việc trong tính lương, thưởng

📌 Tính lương hiệu quả theo KPI

Tùy theo lựa chọn, doanh nghiệp có thể áp dụng phương pháp trả lương 2P hoặc lương 3P.

Lương 2P là phương pháp trả lương theo vị trí chức danh và kết quả công việc. Lương 3P bổ sung thêm yếu tố năng lực cá nhân. Tức là người lao động được trả lương cứng theo vị trí chức danh (được xác định bởi vị trí và năng lực), còn lương kết quả được trả theo kết quả hoàn thành KPI. Tùy doanh nghiệp và bộ phận, tỉ trọng giữa lương cứng (theo chức danh) và lương mềm (theo kết quả) có thể khác nhau. Ví dụ, tỉ lệ 50-50 hay 40-60.

📌 Tính thưởng theo KPI

Doanh nghiệp có thể áp dụng phương án thưởng theo KPI nếu không muốn thay đổi quá nhiều trong quy chế trả lương hiện hữu. Khi đó kết quả đánh giá KPI chỉ dùng để trả thưởng.

📌 Tính cả lương và thưởng theo KPI

Đây cũng là một phương án doanh nghiệp có thể tính tới. Tuy nhiên khi tính cả lương kết quả và thưởng theo KPI, doanh nghiệp cần cân nhắc cơ cấu lương/thưởng và khả năng chi trả.

🔰Những câu hỏi thường gặp

📌Doanh nghiệp có được trừ lương người lao động không đạt KPI?

Ngoài thưởng KPI, nhiều doanh nghiệp còn quy định phạt đối với nhân viên không đạt KPI. Theo đó, tùy vào mức độ không hoàn thành KPI mà người lao động sẽ bị trừ một số tiền nào đó.

Tuy nhiên, theo quy định Bộ luật Lao động năm 2019, chỉ có duy nhất một trường hợp doanh nghiệp được trừ lương người lao động:

“Điều 102. Khấu trừ tiền lương

1. Người sử dụng lao động chỉ được khấu trừ tiền lương của người lao động để bồi thường thiệt hại do làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 129 của Bộ luật này.”

Như vậy, việc trừ lương cứng đối người lao động không hoàn thành nhiệm vụ là trái luật.

Cũng theo quy định của pháp luận, trường hợp khấu trừ lương không đúng quy định, doanh nghiệp sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP. Theo khoản 2 Điều 17 Nghị định 12, tùy vào số lượng người lao động bị vi phạm mà người sử dụng lao động (là cá nhân) sẽ bị phạt theo các mức khác nhau, từ 5-10 triệu đồng đến 40-50 triệu đồng.

Đây là mức phạt dành cho người sử dụng lao động là cá nhân vi phạm. Trường hợp người sử dụng lao động là tổ chức vi phạm sẽ bị phạt gấp đôi. Đồng thời, doanh nghiệp cũng có trách nhiệm phải trả lại đủ tiền lương cho NLĐ.

📌Có phải nộp thuế TNCN đối với lương KPI không?

Tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp, trợ cấp được xác định là thu nhập chịu thuế TNCN của NLĐ, theo khoản 2 Điều 3 Luật Thuế TNCN 2007, sửa đổi năm 2012.

Cụ thể, điểm b khoản 2 Điều này đã loại trừ một khoản phụ cấp, trợ cấp bao gồm:

  • Phụ cấp, trợ cấp cho người có công.
  • Phụ cấp quốc phòng, an ninh.
  • Trợ cấp độc hại, nguy hiểm.
  • Phụ cấp thu hút, phụ cấp khu vực.
  • Trợ cấp khó khăn đột xuất, trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi,… theo pháp luật về BHXH.
  • Trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm.
  • Trợ cấp bảo trợ xã hội và các khoản phụ cấp, trợ cấp khác không mang tính chất tiền lương, tiền công.

Căn cứ và quy định trên, lương KPI được xác định là thu nhập có tính chất tiền lương tiền công, và không thuộc các khoản được miễn thuế. Do đó, lương KPI được tính vào tổng thu nhập chịu thuế để tính thuế TNCN. 

📌Có phải đóng BHXH đối với lương KPI không?

Tiền lương tháng đóng BHXH, theo quy định tại Khoản 26 Điều 1 Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH, gồm mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động và trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương.

Do đó, tiền lương đóng BHXH là khoản tiền mang tính cụ thể, ổn định và được chi trả trong mỗi kì trả lương.

Trong khi đó, lương KPI được trả theo kết quả công việc mà người lao động đạt được nên không mang tính cụ thể và cố định. Người lao động chỉ được trả lương KPI khi hoàn thành chỉ tiêu KPI. Do cách tính này nên tùy mức độ hoàn thành KPI mà người lao động sẽ được hưởng lương KPI với các mức khác nhau.

Như vậy, tiền lương KPI sẽ không phải khoản tiền lương trả thường xuyên trong mỗi kì trả lương nên sẽ không thuộc đối tượng lương để đóng BHXH của người lao động.

📌Lưu ý khác với người lao động làm việc trong doanh nghiệp trả lương theo KPI

  • Đọc kỹ các quy định của công ty về cách tính KPI và trả lương theo KPI của doanh nghiệp
  • Nghiên cứu các quy định của Pháp luật liên quan đến tiền lương, BHXH, thuế TNCN
  • Thông thường các doanh nghiệp áp dụng chỉ số đo lường hiệu quả công việc đều áp dụng trọng số cho các chỉ tiêu KPI. Do đó NLĐ cần chú ý đến những chỉ tiêu KPI có trọng số lớn trong quá trình thực hiện công việc.

=> Tìm hiểu thêm: Áp dụng BSC – KPI có ảnh hưởng gì đến người lao động không?

Đọc thêm

Contact Us