Theo Hiệu ứng Diderot, chỉ cần một món đồ mới để tạo “vòng xoáy mua sắm” bất tận, kết quả là hàng núi vật dụng không cần thiết.
Câu chuyện của hiệu ứng Diderot: May mắn và cám dỗ
Triết gia người Pháp – Denis Diderot sống gần cả đời trong nghèo khó, tuy nhiên, như những bậc hiền tài khác, Diderot chẳng hề bận tâm vì ông không hề màng đến vật chất.
Đến năm 1765, Diderot khi đó đã 52 tuổi và lần đầu tiên cảm thấy sự khốn khó khi không chuẩn bị được sính lễ cho đám cưới của con gái. Dù nổi tiếng với vai trò là đồng tác giả của bộ Bách khoa toàn thư Encyclopédie, ông gần như chẳng thu được bất kỳ lợi ích tài chính nào từ công trình này.
May mắn thay, Nữ hoàng Catherine Đại đế biết được tin và cho người liên hệ mua lại toàn bộ thư viện của Diderot với giá 1.000 bảng Anh (tương đương 50.000 USD vào năm 2015), từ đó, Diderot thoát khỏi nghèo đói.
Sau thương vụ thành công, Diderot được tặng một chiếc áo choàng màu đỏ sang trọng, tưởng chừng như đây là trường hợp “may mắn nối tiếp may mắn”, nhưng thực tế nó lại là một thảm họa.
Chiếc áo choàng đẹp đến nỗi trở nên “lạc lõng” giữa những đồ vật khác trong nhà của Diderot, ông phải thốt nên “Không còn đồng nhất, không còn đẹp nữa”. Với số tiền lớn trong tay, vị triết gia lao vào cuộc mua sắm nội thất “điên cuồng” sao cho xứng với chiếc áo choàng sang trọng.
Chiếc thảm cũ được thay thế bằng thảm Damascus cao cấp của Trung Đông, tượng điêu khắc mới, bàn bếp mới, gương soi mới … nhanh chóng được mua về.
Ngay cả chiếc ghế rơm gắn bó với ông đã lâu cũng được đổi sang bộ ghế da Ma-rốc đắt tiền.
Không lâu sau, vị triết gia tiêu sạch số tiền và quay về nghèo khó, ông bày tỏ nỗi hối hận: “Tôi đã trở thành nô lệ của chiếc áo choàng … Hãy cẩn thận trước cám dỗ của sự giàu có tức thời, người nghèo không bao giờ phải nghĩ về vẻ bề ngoài, nhưng người giàu lúc nào cũng chịu áp lực.”
Đoạn tự sự của ông đã trở thành nội dung chính của Hiệu ứng Diderot.
Vòng xoáy bất tận
Hiệu ứng Diderot khẳng định rằng một sản phẩm mới sẽ có khả năng tạo thành một vòng xoáy mua sắm bất tận, dù cho trước đó người dùng chẳng hề có nhu cầu.
Nghe có vẻ vô lý, nhưng đây là một hiệu ứng xuất hiện khắp nơi trong cuộc sống:
– Sau khi mua một chiếc váy mới, bạn sẽ mong muốn có thêm đôi giày và cặp khuyên tai phù hợp.
– “Săn” được bộ bàn phím giá rẻ, nhưng con chuột và miếng lót lại chẳng hề cùng “đẳng cấp”.
– Hạ quyết tâm mua gói gym, nhưng sau đó là hàng loạt phụ kiện “cần thiết”: quần áo, găng tay, giày chạy, hay thậm chí là dịch vụ giao món ăn phù hợp với sức khỏe.
Nhưng không chỉ là những sản phẩm/dịch vụ mà người dùng chủ động mua sắm, nếu môi trường sống đột ngột thay đổi (chuyển nhà, đổi việc …) hàng loạt nhu cầu mới sẽ xuất hiện vì người dùng mong muốn hòa hợp tốt hơn.
Tích lũy là một xu hướng cực kỳ tự nhiên của cuộc sống, hiếm ai mong muốn giảm bớt, cắt bỏ hay vứt đi những thứ xung quanh, ai cũng mong muốn sở hữu nhiều hơn, tốt hơn và vững chắc hơn.
Ứng dụng trong kinh doanh B2C
Từ thành công của diderot tại một số thành phố lớn, hiệu ứng này có thể được ứng dụng như một chiến lược nhằm giúp doanh nghiệp có thể kích cầu mua sắm. Hiệu ứng Diderot lý giải việc sở hữu một món đồ mới sẽ tạo ra vòng xoáy mua sắm khiến khách hàng có khuynh hướng mua nhiều hơn. Kết quả, họ thường mua nhiều thứ mà bản thân không chủ ý. Hiệu ứng diderot được giới bán lẻ áp dụng nhiều trong các chiến lược kinh doanh.
Hầu như ai cũng từng là “nạn nhân” của hiệu ứng Diderot. Đó là khi bạn mua một chiếc váy sau đó sắm thêm giầy, túi để đi cùng. Đó là khi bạn mua thẻ tập gym rồi mang về hàng loạt phụ kiện như quần áo, thảm tập, tạ tay. Đó là khi bạn mua sofa mới và nhất quyết thay thảm.
Các doanh nghiệp đánh đúng vào tâm lý của người tiêu dùng để xây dựng các chiến lược xung quanh sản phẩm phễu tới người tiêu dùng. Những sản phẩm, dịch vụ đi kèm không có tính năng và thuộc tính cơ bản như sản phẩm chính, nhưng lại mang trọng trách kích cầu, thúc đẩy việc mua sắm của người tiêu dùng. Rõ ràng các sản phẩm phễu không chỉ đơn giản là các sản phẩm vật lý thông thường, mà nó còn mang trong mình một chiến lược marketing của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp đang sử dụng những sản phẩm này như một con bài chiến lược, đánh vào tâm lý “tiện thể”, “trọn gói” và “thêm một ít chi phí nữa cũng không sao” của khách hàng, từ đó người tiêu dùng vô hình chung đã tham gia vào vòng xoáy mua sắm được định hướng sẵn của những người bán hàng, từ đó có thể nâng cao doanh số và đạt được một lượng đáng kể khách hàng trung thành.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp hiện nay cũng đang nhanh chóng “lợi dụng” hiệu ứng Diderot của phần đông người tiêu dùng để hình thành chiến lược kinh doanh “ăn liền”. Cụ thể, các doanh nghiệp này lập ra chiến lược để kích thích khách hàng thuận theo tiếng gọi mua sắm của con tim theo 3 bước:
– Phá bỏ rào cản về tài chính, giảm giá bán xuống mức mà hầu hết người tiêu dùng nào cũng sẵn sàng chi tiền ra mua, khỏi đắn đo lo âu mất thời gian.
– Tốc độ ra hàng nhanh chóng mặt, bổ sung hàng mới liên tục, cập nhật xu hướng liên tục.
– Hạ thấp chất lượng sản phẩm, giảm tuổi thọ của mỗi món đồ bán ra khiến cho khách hàng sử dụng… mau cũ.
Nhiều người nhận định, hiệu ứng Diderot đã phản ánh rõ nét hơn về xu hướng tự nhiên của cuộc sống, đó chính là sự tích lũy: chúng ta hiếm khi nghĩ đến việc đơn giản hóa, loại bỏ hoặc giảm bớt, mà thay vào đó là luôn tích lũy, thêm vào, nâng cấp và tạo ra thêm.
Nguồn: Cafebiz
