Khi khảo sát thị trường, doanh nghiệp cần đặc biệt coi trọng những yếu tố nào? Làm thế nào để xây dựng một kế hoạch khảo sát thị trường hiệu quả? Doanh nghiệp cần đầu tư cho nghiên cứu thị trường như thế nào (tiền bạc, nhân sự, thuê đơn vị cung cấp dịch vụ độc lập)? Trước hết nên hiểu khảo sát thị trường là gì?
Khảo sát thị trường là gì?
Khảo sát thị trường là quá trình thu thập, phân tích và diễn giải thông tin về một thị trường cụ thể, sản phẩm hoặc dịch vụ. Đây là một hoạt động quan trọng giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về:
- Khách hàng mục tiêu
- Đối thủ cạnh tranh
- Xu hướng thị trường
Mục đích của khảo sát thị trường là gì?
- Ra quyết định kinh doanh tốt hơn: Cung cấp thông tin để đưa ra các quyết định dựa trên dữ liệu
- Giảm thiểu rủi ro: Xác định các vấn đề tiềm ẩn trước khi đầu tư lớn
- Xác định cơ hội mới: Phát hiện nhu cầu chưa được đáp ứng trong thị trường
- Tối ưu hóa marketing: Điều chỉnh chiến lược tiếp thị cho phù hợp với thị trường mục tiêu
Khi khảo sát thị trường, doanh nghiệp cần đặc biệt coi trọng những yếu tố nào?
Với kinh nghiệm thực hiện nghiên cứu thị trường trong những năm qua cho những khách hàng có nhu cầu khảo sát để phục vụ xây dựng chiến lược hay chỉ để giải đáp những thắc mắc nhỏ hơn về vấn đề thương hiệu, xác định lại chính sách về giá cả, hay những thay đổi về sản phẩm, tăng sự hài lòng của Khách hàng (KH), chúng tôi cho rằng các DN trước hết cần xác định rõ:
- Mục tiêu của khảo sát thị trường.
- Nguồn dữ liệu.
- Thu thập dữ liệu (phương pháp thu thập dữ liệu và cỡ mẫu tương ứng).
- Lựa chọn mô hình và các phương pháp phân tích phù hợp.
Làm thế nào để xây dựng kế hoạch khảo sát thị trường hiệu quả?
Khảo sát thị trường là một quá trình đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và thực hiện có phương pháp để đảm bảo thu được kết quả chính xác và hữu ích.
Xác định mục tiêu nghiên cứu
Bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình khảo sát thị trường là xác định rõ mục tiêu nghiên cứu. Mục tiêu này sẽ định hướng toàn bộ quá trình và đảm bảo kết quả khảo sát đáp ứng được nhu cầu thông tin của doanh nghiệp. Khi xác định mục tiêu, cần đảm bảo chúng đủ cụ thể, đo lường được, khả thi, phù hợp với nguồn lực hiện có và có thời hạn rõ ràng. Điều này không chỉ giúp tập trung nguồn lực một cách hiệu quả mà còn tạo cơ sở để đánh giá thành công của dự án nghiên cứu.
Lựa chọn phương án nghiên cứu phù hợp
Sau khi đã xác định rõ mục tiêu, bước tiếp theo là lựa chọn phương án nghiên cứu phù hợp. Có hai hướng tiếp cận chính: nghiên cứu định lượng và nghiên cứu định tính. Nghiên cứu định lượng thường bao gồm các khảo sát online, phỏng vấn qua điện thoại hoặc khảo sát trực tiếp, phù hợp khi cần thu thập dữ liệu có thể đo lường và phân tích thống kê. Trong khi đó, nghiên cứu định tính như phỏng vấn sâu, thảo luận nhóm hay quan sát thực địa lại thích hợp khi cần hiểu sâu về động cơ, cảm xúc và hành vi của đối tượng nghiên cứu. Việc lựa chọn phương án nghiên cứu cần cân nhắc các yếu tố như ngân sách, thời gian, đặc điểm của đối tượng nghiên cứu và loại thông tin cần thu thập.
Thiết kế và chuẩn bị công cụ khảo sát
Giai đoạn này đòi hỏi sự tỉ mỉ và chuyên môn cao trong việc xây dựng bộ công cụ khảo sát. Đối với bảng hỏi, cần thiết kế cấu trúc logic bao gồm phần giới thiệu, câu hỏi sàng lọc, câu hỏi chính và phần thu thập thông tin nhân khẩu học. Các câu hỏi phải được thiết kế sao cho đơn giản, dễ hiểu, tránh dẫn dắt và sử dụng ngôn ngữ phù hợp với đối tượng khảo sát. Đặc biệt quan trọng là việc tiến hành thử nghiệm bảng hỏi trước khi triển khai chính thức để phát hiện và điều chỉnh các vấn đề tiềm ẩn.
Thu thập dữ liệu một cách khoa học
Quá trình thu thập dữ liệu cần được thực hiện một cách có hệ thống và khoa học. Trước tiên, cần xác định cỡ mẫu phù hợp dựa trên các tính toán thống kê và cân nhắc các yếu tố thực tế như thời gian và chi phí. Phương pháp chọn mẫu có thể là xác suất (ngẫu nhiên đơn giản, phân tầng, hệ thống) hoặc phi xác suất (thuận tiện, định mức, giới thiệu) tùy thuộc vào mục tiêu và điều kiện nghiên cứu. Để đảm bảo chất lượng dữ liệu, cần đào tạo kỹ lưỡng đội ngũ thu thập dữ liệu, giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện và thường xuyên kiểm tra chất lượng thông tin thu được.
Phân tích dữ liệu chuyên sâu
Sau khi thu thập đủ dữ liệu, bước tiếp theo là tiến hành phân tích một cách chuyên sâu và có hệ thống. Đầu tiên, dữ liệu cần được làm sạch, mã hóa và kiểm tra tính nhất quán. Đối với dữ liệu định lượng, các phương pháp phân tích có thể bao gồm thống kê mô tả, phân tích tương quan và kiểm định giả thuyết. Với dữ liệu định tính, các kỹ thuật như phân tích nội dung, mã hóa chủ đề và xác định mẫu hình sẽ được áp dụng. Việc phân tích cần được thực hiện một cách khách quan và khoa học để đảm bảo độ tin cậy của kết quả.
Chuẩn bị và trình bày báo cáo chuyên nghiệp
Bước cuối cùng là tổng hợp kết quả và trình bày dưới dạng một báo cáo chuyên nghiệp. Báo cáo cần có cấu trúc rõ ràng, bao gồm tóm tắt điều hành, phần giới thiệu về phương pháp luận, trình bày kết quả chính, phân tích thảo luận, và đưa ra kết luận cùng các đề xuất cụ thể. Việc sử dụng hình ảnh trực quan như biểu đồ, đồ thị sẽ giúp người đọc dễ dàng nắm bắt thông tin quan trọng. Khi trình bày báo cáo, cần nhấn mạnh những insights quan trọng và chuẩn bị sẵn phần Q&A để giải đáp các thắc mắc có thể phát sinh.
Doanh nghiệp cần đầu tư cho bước khảo sát thị trường như thế nào (tiền bạc, nhân sự, thuê đơn vị cung cấp dịch vụ độc lập)?
Để đảm bảo khảo sát thị trường đạt hiệu quả cao, doanh nghiệp cần đầu tư một cách chiến lược và cân đối giữa các yếu tố sau:
Ngân sách phù hợp với khảo sát thị trường
Nhiều doanh nghiệp chưa nhận thức đầy đủ về giá trị của việc khảo sát thị trường. Thực tế cho thấy, mức độ đầu tư cho hoạt động này thường không tương xứng với tầm quan trọng và tác động tiềm năng của nó đối với sự thành công của doanh nghiệp.
Nghiên cứu thị trường không đơn thuần là một khoản chi phí; đó là một khoản đầu tư chiến lược có khả năng định hình tương lai của doanh nghiệp. Khả năng ra quyết định dựa trên dữ liệu thực tế thay vì trực giác có thể là yếu tố quyết định sự thành bại của một sản phẩm mới hoặc một chiến lược kinh doanh. Do đó, việc phân bổ nguồn lực – bao gồm ngân sách, thời gian và nhân lực – cho hoạt động này cần được cân nhắc kỹ lưỡng và tương xứng với mục tiêu đề ra.
Đầu tư thích đáng cho nghiên cứu thị trường không chỉ là việc chi tiêu thông minh mà còn là một quyết định chiến lược. Các doanh nghiệp cần nhìn nhận hoạt động này như một công cụ quản trị rủi ro và tối ưu hóa cơ hội, từ đó phân bổ nguồn lực một cách tương xứng. Chỉ khi đó, họ mới có thể khai thác tối đa giá trị của thông tin thị trường và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trong môi trường kinh doanh ngày càng khắc nghiệt.
Nhân sự
Về mặt nhân sự trong quá trình khảo sát thị trường, doanh nghiệp cần chú trọng đến việc xây dựng một đội ngũ có đủ năng lực và chuyên môn để đảm bảo kết quả khảo sát chính xác và có giá trị. Cụ thể, doanh nghiệp nên đầu tư vào các yếu tố sau:
- Chuyên gia nghiên cứu thị trường: Doanh nghiệp nên có những chuyên gia có kinh nghiệm trong việc thiết kế khảo sát, chọn mẫu và phân tích dữ liệu. Những người này cần có kiến thức sâu về ngành hàng, hành vi người tiêu dùng, và các phương pháp nghiên cứu tiên tiến. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và xây dựng chiến lược khảo sát.
- Nhân sự phân tích dữ liệu: Đội ngũ này có trách nhiệm xử lý, phân tích và giải thích dữ liệu thu thập được. Việc hiểu rõ và diễn giải chính xác các xu hướng và mẫu hình từ dữ liệu là yếu tố quyết định thành công của khảo sát.
- Khảo sát khách hàng: Đối với các khảo sát cần thu thập dữ liệu trực tiếp từ khách hàng hoặc người tiêu dùng, doanh nghiệp cần có nhân viên có kỹ năng giao tiếp và phỏng vấn tốt. Họ sẽ chịu trách nhiệm tiến hành các cuộc phỏng vấn, khảo sát hoặc thăm dò ý kiến một cách chuyên nghiệp, đảm bảo không ảnh hưởng đến trải nghiệm của khách hàng.
>>> Nhân sự là một yếu tố quyết định sự thành bại của khảo sát thị trường. Đầu tư vào đội ngũ có trình độ, kỹ năng và kinh nghiệm phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp thu được dữ liệu chính xác, hỗ trợ cho việc ra quyết định kinh doanh hiệu quả.
Tự thực hiện hay thuê đơn vị khảo sát thị trường
Chủ DN cũng nên hiểu rõ sự khác biệt giữa tự thực hiện nghiên cứu thị trường với thuê Nhà cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp. Vào những thập niên 70-80, các DN lớn chủ yếu tự thực hiện nghiên cứu. Nhưng sau này, thế kỷ 21 cho thấy sự chuyên môn hóa được đặt lên hàng đầu trong mọi hoạt động kinh doanh, bản thân các công ty cung cấp dịch vụ cũng ngày càng chuyên nghiệp hơn trong việc khảo sát thị trường nhằm cung cấp cho DN những thông tin chính xác, khách quan và cập nhật nhất với mức chi phí hợp lý.
Thiết nghĩ điều này sẽ là những thông tin bổ ích để DN xác định việc đầu tư như thế nào là đáng đồng tiền bát gạo cho hoạt động nghiên cứu thị trường – một hoạt động được đánh giá là đóng vai trò rất quan trọng trong việc ra các quyết sách chiến lược của DN.
