Kodak từng là biểu tượng của ngành nhiếp ảnh thế giới, nhưng chính sự bảo thủ và chậm chạp trong việc thích nghi với công nghệ và chuyển đổi số, bao gồm cả việc chuyển đổi mô hình kinh doanh và công nghệ sản phẩm và quản ly đã dẫn đến thất bại thảm khốc của họ. Bài viết này sẽ khám phá sâu nguyên nhân khiến Kodak từ một gã khổng lồ trở thành một câu chuyện cảnh báo về tầm quan trọng của đổi mới và chuyển đổi công nghệ để thích ứng với sự thay đổi.
Giới thiệu về Kodak
Kodak, tên đầy đủ là Eastman Kodak Company, được thành lập vào năm 1888 bởi George Eastman. Kodak từng là một trong những công ty lớn nhất trong lĩnh vực nhiếp ảnh và phim chụp ảnh trên toàn thế giới. Những năm đầu thế kỷ 20, Kodak đã khẳng định vị thế của mình với khẩu hiệu nổi tiếng “You press the button, we do the rest,” đưa nhiếp ảnh đến gần hơn với người tiêu dùng đại chúng.
Kodak đã tạo ra một cuộc cách mạng trong ngành nhiếp ảnh với việc phát triển máy ảnh bỏ túi và phim cuộn giá rẻ. Họ từng chiếm đến 90% thị phần phim ảnh và máy ảnh tại Mỹ, trở thành biểu tượng của công nghệ nhiếp ảnh. Tuy nhiên, chỉ trong một thời gian ngắn, từ vị trí dẫn đầu, Kodak đã rơi vào cảnh phá sản. Vào năm 2012, công ty tuyên bố phá sản theo chương 11 của luật phá sản Hoa Kỳ.
Vậy, điều gì đã khiến một doanh nghiệp dẫn đầu với gần 100 năm thống trị thị trường lại trở thành câu chuyện thất bại kinh điển? Dưới đây là những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự sụp đổ của Kodak.
Nguyên nhân thất bại của Kodak
Thiếu tầm nhìn chiến lược dài hạn
- Dù nhận thấy sự thay đổi trong ngành nhiếp ảnh, Kodak thiếu tầm nhìn chiến lược dài hạn để kịp thời thích ứng. Ban lãnh đạo công ty quá chú trọng vào lợi nhuận ngắn hạn từ việc bán phim ảnh, thay vì đầu tư mạnh vào công nghệ kỹ thuật số. Đến khi Kodak chuyển sang sản xuất máy ảnh kỹ thuật số, thị trường đã thuộc về các đối thủ tiên phong khác.
Bảo thủ và không sẵn sàng đổi mới
- Một trong những nguyên nhân chính khiến Kodak thất bại là sự bảo thủ trong việc đón nhận công nghệ mới. Dù là công ty phát minh ra chiếc máy ảnh kỹ thuật số đầu tiên vào năm 1975, họ lại lo sợ công nghệ này sẽ ảnh hưởng đến doanh số bán phim truyền thống, dẫn đến việc trì hoãn phát triển sản phẩm này. Chính sự bảo vệ mô hình kinh doanh cũ đã khiến Kodak dần mất thị phần vào tay các đối thủ sáng tạo hơn.
Thiếu chiến lược số hóa toàn diện
- Kodak không chỉ phát minh ra máy ảnh kỹ thuật số đầu tiên mà còn không có chiến lược cụ thể để tận dụng công nghệ này. Thay vì tiên phong trong ngành nhiếp ảnh kỹ thuật số, họ vẫn bám vào chiến lược kinh doanh truyền thống, bỏ lỡ cơ hội trở thành người dẫn đầu. Trong khi các đối thủ như Sony và Canon nhanh chóng tung ra các dòng máy ảnh số hiện đại, Kodak đã bị bỏ lại phía sau.
Không chuyển đổi mô hình kinh doanh
- Khi công nghệ số lên ngôi, mô hình kinh doanh dựa trên việc bán phim ảnh truyền thống của Kodak không còn hiệu quả. Thay vì tập trung phát triển các dịch vụ liên quan như in ảnh số hay bán phần mềm chỉnh sửa ảnh, Kodak tiếp tục theo đuổi chiến lược cũ. Các công ty như Shutterfly đã tận dụng cơ hội phát triển dịch vụ in ảnh trực tuyến, trong khi Kodak chậm chân trong việc khai thác mảng này.
Không thích nghi kịp với sự thay đổi công nghệ
- Công nghệ nhiếp ảnh đã chuyển dịch từ phim chụp ảnh sang kỹ thuật số, nhưng Kodak chậm chạp trong việc phát triển các sản phẩm kỹ thuật số mạnh mẽ. Các đối thủ như Canon, Sony và Nikon nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường, khiến Kodak mất vị trí dẫn đầu dù từng là cái tên thống trị trong ngành.
Quản lý thủ công và quy trình kém hiệu quả
- Kodak vẫn duy trì các quy trình quản lý thủ công và không chuyển đổi công nghệ kịp thời, không áp dụng công nghệ tự động hóa vào hoạt động vận hành. Điều này khiến công ty khó tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu suất sản xuất, trong khi các đối thủ đã áp dụng hệ thống quản lý hiện đại để cải thiện hoạt động.
Chiến lược tiếp thị lạc hậu
- Kodak không điều chỉnh chiến lược tiếp thị phù hợp với sự thay đổi của nhu cầu thị trường. Khi thị trường đã dần chuyển sang máy ảnh kỹ thuật số, Kodak vẫn đầu tư nhiều vào quảng cáo cho phim chụp ảnh truyền thống, bỏ qua phân khúc khách hàng mới yêu thích công nghệ kỹ thuật số.
Khó cạnh tranh về giá cả
- Khi chi phí sản xuất máy ảnh kỹ thuật số giảm mạnh, các đối thủ như Sony và Canon dễ dàng cung cấp sản phẩm với giá cả phải chăng hơn. Kodak, không chuyển đổi công nghệ kịp thời, không thể cạnh tranh về giá, dẫn đến suy giảm doanh thu và mất thị phần vào tay các đối thủ có giá bán hấp dẫn hơn.
Phụ thuộc quá mức vào phim chụp ảnh
- Thành công ban đầu của Kodak chủ yếu đến từ việc bán phim chụp ảnh, nhưng khi ngành công nghiệp nhiếp ảnh chuyển dịch sang kỹ thuật số, họ không thể thích nghi kịp. Kodak vẫn tập trung quá nhiều vào việc phát triển phim ảnh truyền thống, trong khi các đối thủ đã chuyển hướng sang máy ảnh số. Điều này khiến Kodak bỏ lỡ cơ hội lớn trong lĩnh vực kỹ thuật số đang phát triển mạnh mẽ.
Thị trường cạnh tranh gay gắt
- Sự xuất hiện của các đối thủ mạnh mẽ như Sony, Canon và Nikon đã làm giảm sức cạnh tranh của Kodak. Các công ty này nhanh chóng phát triển các dòng máy ảnh kỹ thuật số hiện đại với nhiều tính năng vượt trội, trong khi Kodak vẫn trung thành với những sản phẩm cũ kỹ. Ngoài ra, sự trỗi dậy của điện thoại thông minh tích hợp camera đã khiến nhu cầu máy ảnh số giảm sút, giáng một đòn mạnh vào mô hình kinh doanh của Kodak.
Không bắt kịp xu hướng trực tuyến
- Khi Kodak vẫn tập trung vào các sản phẩm vật lý như máy ảnh và phim chụp ảnh, nhiều đối thủ đã khai thác mạnh mẽ các nền tảng trực tuyến như Google Photos và Instagram. Những nền tảng này không chỉ cung cấp dịch vụ lưu trữ và chia sẻ ảnh trực tuyến mà còn tạo ra một hệ sinh thái mới cho ngành nhiếp ảnh, khiến Kodak lỡ cơ hội bắt kịp xu hướng chuyển đổi số bao gồm cả công nghệ và quản lý.
Bài học từ thất bại của Kodak
- Tầm nhìn chiến lược dài hạn: Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp cần có tầm nhìn dài hạn, nhìn xa hơn những gì đang hiện hữu để chuẩn bị cho những thay đổi bất ngờ của thị trường.
- Luôn đón đầu công nghệ mới: Một doanh nghiệp không thể đứng yên trong một thế giới không ngừng thay đổi. Kodak là minh chứng rõ ràng về hậu quả của việc không sẵn sàng chuyển đổi và thích ứng với sự thay đổi của công nghệ. Đón nhận sự đổi mới, đặc biệt là khi công nghệ phát triển, là điều bắt buộc để duy trì sự cạnh tranh.
- Không bảo thủ với mô hình kinh doanh cũ: Các doanh nghiệp cần linh hoạt trong việc điều chỉnh mô hình kinh doanh khi thị trường thay đổi. Kodak đã mắc sai lầm khi quá bảo thủ với mô hình kinh doanh dựa vào phim chụp ảnh, mặc dù đã có trong tay công nghệ mới.
- Tầm quan trọng của chiến lược chuyển đổi số: chuyển đổi số là xu hướng không thể tránh khỏi trong mọi ngành nghề. Doanh nghiệp cần có chiến lược cụ thể để tận dụng công nghệ số nhằm tối ưu hóa hoạt động và mở rộng thị trường.
- Tối ưu hóa quy trình bằng công nghệ: Việc duy trì các quy trình thủ công có thể làm chậm trễ và làm giảm hiệu quả. Các doanh nghiệp cần tận dụng công nghệ để tối ưu hóa quy trình, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.
- Hiểu rõ nhu cầu của khách hàng: Việc không nhận ra sự thay đổi trong nhu cầu của khách hàng là một trong những nguyên nhân chính khiến Kodak thất bại. Các doanh nghiệp cần luôn lắng nghe khách hàng và thay đổi chiến lược khi cần thiết.
- Sẵn sàng từ bỏ lợi nhuận ngắn hạn: Đôi khi, để tồn tại và phát triển lâu dài, doanh nghiệp cần sẵn sàng từ bỏ lợi nhuận ngắn hạn để đầu tư vào công nghệ và xu hướng mới.
Thất bại của Kodak là một bài học đắt giá cho các doanh nghiệp về tầm quan trọng của việc chuyển đổi công nghệ, thích nghi với công nghệ mới và hiểu rõ nhu cầu thị trường. Để tránh đi vào vết xe đổ của Kodak, các doanh nghiệp cần không ngừng đổi mới, tối ưu hóa quy trình và luôn lắng nghe khách hàng.
