Bạn đã bao giờ ngồi trong một vòng phỏng vấn dài và vất vả, không biết rằng đánh giá năng lực của mình sẽ được tiến hành như thế nào? Hay bạn đã từng phải đọc những hồ sơ ứng viên mơ hồ và không biết đánh giá chất lượng của họ sao? Nếu câu trả lời là có, thì mô hình ASK là điều bạn đang tìm kiếm. Ở đây, chúng ta sẽ khám phá cách mà mô hình ASK có thể giúp doanh nghiệp của bạn đánh giá năng lực nhân sự theo cách chuẩn quốc tế.
Mô hình ASK là gì?
Mô hình ASK (Attitude – Skill – Knowledge) là một khung chuẩn quốc tế được sử dụng phổ biến trong việc đánh giá năng lực của cá nhân trong môi trường công việc. Được phát triển từ ý tưởng nền tảng của Benjamin Bloom vào năm 1956, ASK tập trung vào ba yếu tố chính: Attitude, Skill và Knowledge.
Attitude (Phẩm chất / Thái độ)
Attitude liên quan đến cách cá nhân tiếp nhận và phản ứng với công việc. Đây là những cảm xúc, tình cảm và thái độ của người lao động đối với công việc của mình. Những phẩm chất như trung thực, tinh thần khởi nghiệp, sự linh hoạt, định hướng tích cực đóng vai trò quan trọng trong việc xác định thái độ của người lao động.
Skill (Kỹ năng)
Skill liên quan đến khả năng biến kiến thức thành hành động cụ thể và thực tế trong quá trình làm việc. Đây là những kỹ năng thao tác và hành vi mà người lao động thể hiện trong công việc hàng ngày. Kỹ năng quản trị thời gian, kỹ năng giao tiếp hiệu quả, và kỹ năng làm việc nhóm là những ví dụ tiêu biểu.
Knowledge (Kiến thức)
Knowledge là sự hiểu biết mà cá nhân có được sau quá trình giáo dục, đào tạo và trải nghiệm. Đây là nền tảng kiến thức chuyên môn và thông tin liên quan đến công việc. Kiến thức chuyên ngành, trình độ ngoại ngữ, và hiểu biết về công nghệ là những ví dụ điển hình.
*Đọc thêm: Năng lực là gì?
Ý nghĩa của mô hình ASK
Ý nghĩa của ASK thật là quan trọng. Với mô hình ASK, bạn có thể sàng lọc nhân viên trong quá trình tuyển dụng. Mô hình này sẽ chỉ ra những kiến thức, kỹ năng, và thái độ mà ứng viên cần phải có để đáp ứng yêu cầu công việc. Chẳng hạn, để trở thành một nhân viên chăm sóc khách hàng, họ phải qua một bài kiểm tra về khả năng giải quyết vấn đề, hoặc đối với chuyên viên biên dịch, họ phải đạt điểm từ 6.5 trở lên trong kỳ thi IELTS. Với mô hình ASK, bạn có thể phân chia ứng viên vào những nhóm tương ứng với từng kiến thức, kỹ năng, và thái độ mà bạn đang tìm kiếm. Đồng thời, bạn có thể lưu trữ dữ liệu này và truy suất bất cứ khi nào bạn cần.
Sau đó, mô hình ASK giúp bạn đánh giá ứng viên trong quá trình phỏng vấn. Rõ ràng là thời của những quyết định chủ quan và dựa vào ấn tượng ban đầu đã đi qua rồi. Bây giờ, bạn có một mô hình ASK để xem xét thông tin trong CV. Với việc này, quy trình phỏng vấn sau đó cũng trở nên dễ dàng hơn. Bạn không cần phải lo lắng về việc bỏ lỡ những ứng viên có hồ sơ đơn giản nhưng lại hoàn toàn đáng tiếc nếu họ có thể đáp ứng yêu cầu công việc.
Mô hình ASK thực sự hữu ích trong việc tìm kiếm tài năng – một phương thức “săn đầu người” theo kiểu mới. Bằng cách “săn” ít nhưng đảm bảo chất lượng, bộ phận nhân sự có thể dựa vào tham chiếu này để xác định ứng viên tiềm năng.
Lợi ích khi sử dụng mô hình ASK
Lợi ích 1: Hiệu suất tăng lên đáng kể.
Với mô hình ASK, việc đánh giá năng lực sẽ trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Qua từng bước tìm hiểu, đặc tả và đánh giá hiệu suất, bạn có thể xác định rõ ràng những mục tiêu cần đạt và cách đo lường chúng. Điều này giúp tăng cường hiệu quả làm việc của bạn và đưa ra phản hồi cũng như phát triển nhằm đạt được kết quả tốt hơn.
Lợi ích 2: Phát triển cá nhân và công ty.
Với mô hình ASK, không chỉ cá nhân mà cả công ty cũng sẽ được phát triển mạnh mẽ. Việc tìm hiểu và đánh giá năng lực giúp mọi người nhận biết được những điểm mạnh và yếu của bản thân, từ đó tập trung vào việc cải thiện chất lượng công việc. Khi các nhân viên cải thiện năng lực cá nhân, cả công ty cũng sẽ phát triển vượt bậc.
Lợi ích 3: Tạo động lực và cam kết.
Một lợi ích khác của mô hình ASK là tạo ra sự động lực và cam kết. Khi mọi người biết rằng năng lực của họ sẽ được đánh giá một cách công bằng, họ sẽ có động lực cao hơn để nỗ lực hơn trong công việc. Hơn nữa, việc đánh giá kết quả và đưa ra phản hồi cũng giúp tạo ra một môi trường làm việc tích cực và khích lệ sự cống hiến.
Hướng dẫn sử dụng mô hình ASK
Bước 1: Tìm hiểu về Mô hình ASK
Để bắt đầu, hãy trang bị kiến thức về Mô hình ASK. Điều này đòi hỏi bạn phải đọc tài liệu, tìm hiểu và tiếp thu thông tin. Đừng để bất kỳ chi tiết nào trôi qua đầu bạn, vì điều này có thể ảnh hưởng đến việc áp dụng mô hình sau này. Và đừng lo lắng nếu bạn không nhớ hết mọi thứ. Bạn có thể làm lại từ đầu! (Nhưng nhiều khả năng bạn sẽ cần một nguồn cà phê lớn).
Bước 2: Đặc tả năng lực
Sau khi đã hiểu cơ bản về Mô hình ASK, bước này là về việc đặc tả năng lực. Đây là quá trình xác định và ghi nhận đầy đủ các năng lực mà bạn muốn đánh giá. Hãy mô tả chúng một cách chi tiết và thỏa đáng, nhưng không thể quên đưa thêm một chút “màu sắc” cá nhân vào những câu mô tả của bạn. Hãy để năng lực của bạn tỏa sáng như những ngôi sao trên bầu trời!
Bước 3: Xác định kết quả mong đợi
Khi đã biết những gì mình muốn đánh giá, bạn cần xác định kết quả mong đợi. Điều này có nghĩa là bạn phải đưa ra một cái-wish-list. Cân nhắc những gì bạn muốn đạt được từ việc đánh giá này và ghi chú lại. Hãy tự hỏi bản thân: “Tôi muốn điều gì từ việc này?” Và không, không phải là một chuyến du lịch tới Bora Bora (dù nó sẽ rất tuyệt!).
Bước 4: Đánh giá hiệu suất
Sau khi đã có kế hoạch và mục tiêu, bây giờ bạn có thể bắt đầu đánh giá hiệu suất. Theo dõi những gì bạn đã định trước và so sánh nó với những kết quả thực tế. Bạn có thể đánh giá bằng số liệu, bảng biểu, hay cho dù là một cái bắt tay lạ lùng.
=> Tìm hiểu thêm: Phương pháp đánh giá năng lực nhân viên hiệu quả nhất
Bước 5: Đưa ra phản hồi và phát triển
Cuối cùng, hãy kết thúc quá trình với việc đưa ra phản hồi và phát triển. Bạn có thể nhận ra những gì đã hoạt động và những gì cần được cải thiện. Hãy nhớ rằng không ai hoàn hảo, trừ khi bạn là một siêu anh hùng trong một bộ truyện tranh. Vì vậy, hãy nhìn vào gương và tự nói với bản thân: “Tôi đã làm tốt!” Và nếu không, hãy đặt một tủ quần áo mới và thử lại!
Với bước hướng dẫn trên, bạn có thể áp dụng Mô hình ASK một cách thông minh và hiệu quả. Tôi tin rằng sẽ không có gì ngăn cản bạn đạt được những kết quả tuyệt vời từ việc này. Hãy để Mô hình ASK trở thành vũ khí bí mật của bạn trong việc đánh giá năng lực
Mô hình ASK trong tuyển dụng
Khi sử dụng Mô hình ASK, chúng ta sẽ xác định những kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết cho mỗi vị trí tuyển dụng. Ví dụ, với vị trí nhân viên CSKH, kiến thức về giải trình và khả năng giao tiếp là vô cùng quan trọng. Hay với chuyên viên biên phiên dịch, một số điểm IELTS từ 6.5 trở lên là một yêu cầu cần thiết. Việc này sẽ giúp chúng ta xác định các ứng viên tiềm năng và phân chia họ vào các nhóm tương ứng với từng kỹ năng hoặc kiến thức trong bộ từ điển năng lực. Và điều tuyệt vời nhất là chúng ta có thể dễ dàng xuất dữ liệu khi cần thiết.
Đến phần đánh giá ứng viên khi phỏng vấn, không nên dựa vào cảm tưởng ban đầu, trải nghiệm đặc biệt hay những câu hỏi chủ quan nữa. Nếu đã sử dụng Mô hình ASK để lọc CV, hãy để cho các thành viên trong bộ phận tuyển dụng và nhân sự tiếp cận các tiêu chí rõ ràng trong Mô hình ASK. Điều này sẽ giúp rút ngắn thời gian và quy trình phỏng vấn ở các vòng sau, và tránh bỏ lỡ những ứng viên có hồ sơ đơn giản nhưng thực sự đáp ứng được yêu cầu công việc.
Ứng dụng mô hình ASK trong đánh giá nhân viên
Mô hình ASK không chỉ hữu ích trong quá trình tuyển dụng, mà còn được áp dụng rộng rãi trong việc đánh giá năng lực của nhân viên trong doanh nghiệp. Với mô hình ASK, bạn có thể xây dựng lộ trình onboarding và đào tạo nội bộ một cách hiệu quả và công bằng hơn, cùng với việc đánh giá và chấm điểm nhân viên để đảm bảo sự phát triển chuyên nghiệp của họ.
Xây dựng lộ trình onboarding và đào tạo nội bộ
Với mô hình ASK, bạn có thể xác định các kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết cho từng vị trí công việc trong doanh nghiệp. Điều này cho phép bạn xây dựng một lộ trình onboarding và đào tạo nội bộ chính xác và phù hợp với yêu cầu công việc. Bạn có thể đảm bảo rằng nhân viên mới sẽ được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện công việc một cách hiệu quả.
Đánh giá và chấm điểm nhân viên
Mô hình ASK cũng giúp bạn đánh giá và chấm điểm nhân viên theo các tiêu chí rõ ràng. Bằng cách xác định những kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết cho từng vị trí công việc, bạn có thể đánh giá mức độ phù hợp của nhân viên với công việc hiện tại của họ. Điều này giúp bạn nhận ra được những điểm mạnh và điểm yếu của nhân viên, từ đó tạo ra các kế hoạch phát triển cá nhân phù hợp.
Với mô hình ASK, việc đánh giá và chấm điểm nhân viên trở nên công bằng hơn và đáng tin cậy hơn. Thay vì chỉ dựa vào cảm tính và suy nghĩ chủ quan, bạn có thể sử dụng các tiêu chí đánh giá cụ thể để đánh giá năng lực của nhân viên. Điều này giúp tránh những ảnh hưởng cá nhân và đảm bảo mọi quyết định đều dựa trên cơ sở công bằng.
Với mô hình ASK, bạn cũng có thể xây dựng các bảng chấm điểm và thang bậc lương theo khung năng lực. Nhân viên có thể đạt điểm cao hơn và có mức lương cao hơn nếu họ đáp ứng được các tiêu chuẩn năng lực trong mô hình ASK. Điều này tạo động lực cho nhân viên phát triển kỹ năng và nâng cao hiệu suất công việc của mình.
Vậy tại sao doanh nghiệp cần phải đánh giá năng lực nhân viên? Xem <tại đây>
Mô hình ASK và thang bậc lương
Mô hình ASK trở thành “xương sống” cho thang bậc lương
Trong một số doanh nghiệp, mô hình ASK đã trở thành “xương sống” cho thang bậc lương của nhân viên. Ý tưởng đằng sau là rất đơn giản: nhân viên càng đạt điểm cao trong việc đánh giá năng lực theo mô hình ASK, thì càng có mức lương cao hơn và lộ trình thăng tiến tốt hơn. Wow, mô hình này cũng thú vị phải không?
Với việc sử dụng mô hình ASK, doanh nghiệp có thể xây dựng thang bậc lương dựa trên những tiêu chuẩn năng lực cụ thể và đánh giá năng lực cá nhân của nhân viên theo các yếu tố: Attitude (thái độ), Skill (kỹ năng) và Knowledge (kiến thức).
Điều này giúp doanh nghiệp xác định rõ ràng những yêu cầu cần thiết cho từng vị trí công việc và thúc đẩy nhân viên phát triển năng lực của mình để có thể leo lên thang bậc lương ngày càng cao. Khi mọi thứ đều được định rõ, việc quản lý lương bổng và thăng tiến trở nên công bằng và minh bạch hơn.
Với mô hình ASK và thang bậc lương, doanh nghiệp có thể đối xử công bằng với nhân viên và đồng thời khuyến khích sự phát triển cá nhân của họ. Nhân viên sẽ nhận ra rằng chỉ cần cố gắng và phát triển năng lực của mình, họ có thể đạt được mức lương cao hơn và có cơ hội thăng tiến trong công việc.
Cung cấp một hệ thống đánh giá công bằng và khách quan
Đặc biệt, mô hình ASK cung cấp một hệ thống đánh giá công bằng và khách quan. Nhân viên không chỉ phụ thuộc vào ấn tượng ban đầu hay quan điểm chủ quan của người đánh giá, mà thay vào đó, họ được đánh giá dựa trên những yếu tố quan trọng và cụ thể của năng lực, từ kiến thức, kỹ năng đến thái độ làm việc.
Với thang bậc lương dựa trên mô hình ASK, doanh nghiệp có thể tạo ra một môi trường công bằng hơn, khuyến khích sự phát triển cá nhân và tạo động lực cho nhân viên. Đây là một ứng dụng rất hữu ích của mô hình ASK trong việc quản lý nhân sự và phát triển công ty.
